Plakkaat van Verlatinghe

Gedurende hun twaalfjarig verblijf in Nederland leerden de Pilgrim Fathers de principes kennen van vrijheid van godsdienst, het recht op zelfbestuur, en de beginselen van de staatsinrichting  en bestuur zoals die in Nederland vorm kregen volgens het Plakkaat van Verlatinghe (te zien op de website van het Nationaal Archief). In het Plakkaat van Verlatinghe, uit 1581, wordt de Spaanse koning Filips II niet langer erkend als de koning der Nederlanden. Het markeert als onafhankelijkheidsverklaring de geboorte van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Een republiek was uniek in het Europa waar vorsten uit de Habsburg of von Hohenzollern dynastie de norm waren. De Pilgrims namen de beginselen uit het Plakkaat van Verlatinghe mee naar Amerika.

Zo stellen de Pilgrimfathers, voor de landing in Amerika, een overeenkomst op (de Mayflower Compact) waarin wordt afgesproken hoe hun nederzetting in Amerika bestuurd moet worden zonder dat er een koning aan het hoofd staat. Het Plakkaat van Verlatinghe was dus indirect ook één van de inspiratiebronnen voor de Founding Fathers die de Onafhankelijkheidsverklaring  opstelden. Er zijn duidelijke inhoudelijke parallellen te vinden tussen de tekst van het Plakkaat van de de Republiek en de Amerikaanse ‘Declaration of Independence’  (1776), de daarmee verbonden grondwet (1787) met preambule (We, the people…) en de Bill of Rights (1791) met de eerste tien amendementen. Ook vandaag de dag vormen vrijheid en democratie nog steeds uitdagingen voor de mondiale maatschappij.

De Pilgrim Fathers